Η Γυναικεία Συμμετοχή στις Βαθμίδες της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ευρώπη (του Δρ. Τρύφωνα Λεμοντζόγλου, ΣΕΜΦΕ-ΕΜΠ)

https://economichistorydotblog.wordpress.com

http://aked.ntua.gr/tael/people/lemontzoglou.html

trifonaslemon@gmail.com 

Προκειμένου να έχουμε μια εικόνα για την συμμετοχή των γυναικών στην ανώτατη εκπαίδευση (βλ. προπτυχιακά, μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα σπουδών) στην Ευρώπη, κατασκευάζουμε τον δείκτη εγγεγραμμένοι άνδρες / εγγεγραμμένες γυναίκες. Τιμές του δείκτη > 1 υποδηλώνουν μεγαλύτερη συμμετοχή των ανδρών έναντι των γυναικών. Τιμές του δείκτη < 1 υποδηλώνουν μεγαλύτερη συμμετοχή για τις γυναίκες, σε σύγκριση πάντα με τους άνδρες. Τιμές του δείκτη = 1 υποδηλώνουν ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών. 

Διδακτορικά Προγράμματα Σπουδών 

Οι χώρες που καταγράφουν τα μεγαλύτερα επίπεδα συμμετοχής των γυναικών (συγκριτικά με τα αντίστοιχα των ανδρών) σε διδακτορικά προγράμματα σπουδών στην Ευρώπη είναι η Ισλανδία, η Λιθουανία, η Εσθονία, η Πολωνία και η Σλοβενία. Στις χώρες αυτές οι τιμές του δείκτη είναι < 1, υποδηλώνοντας πως οι γυναίκες υπερτερούν σε αριθμό των ανδρών στα διάφορα διδακτορικά προγράμματα. Άλλες χώρες, όπως είναι η Πορτογαλία και η Δανία, καταγράφουν επίσης μεγαλύτερο αριθμό γυναικών σε σχέση με τον αντίστοιχο των ανδρών στα διδακτορικά προγράμματα, ενώ η Ιταλία χαρακτηρίζεται από σχεδόν ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών στα διδακτορικά (οι τιμές του δείκτη είναι κοντά στην μονάδα).     

Αντίθετα, οι χώρες που καταγράφουν την μικρότερη συμμετοχή για τις γυναίκες σε διδακτορικά (σε σχέση πάντα με τη συμμετοχή των ανδρών) είναι το Λουξεμβούργο, η Γερμανία, η Τσεχία, το Βέλγιο και η Ελβετία. Οι τιμές του δείκτη για τις χώρες αυτές είναι > 1, υποδηλώνοντας μεγαλύτερη συμμετοχή των ανδρών έναντι των γυναικών. Ακόμη, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, χαρακτηρίζονται κι αυτές με τη σειρά τους από μεγαλύτερη, αν και οριακά, συμμετοχή των ανδρών στα διδακτορικά, ενώ η Ισπανία καταγράφει σχεδόν ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών (οι τιμές του δείκτη είναι πολύ κοντά στην μονάδα).     

Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών 

Σε ότι αφορά τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στα μεταπτυχιακά προγράμματα, η Ισλανδία βρίσκεται και πάλι στην πρώτη θέση της σχετικής κατάταξης. Όπως και προηγούμενα, μια σειρά από χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (πρώην Σοσιαλιστικά κράτη) χαρακτηρίζονται από αρκετά υψηλά επίπεδα γυναικείας συμμετοχής. Πιο συγκεκριμένα, η Πολωνία, η Σλοβενία, η Λιθουανία, η Εσθονία και η Σλοβακία καταγράφουν τιμές του δείκτη < 1, υποδηλώνοντας μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών (συγκριτικά πάντα με την αντίστοιχη των ανδρών) στα διάφορα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Μια σειρά άλλων χωρών, όπως είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελλάδα και η Ιταλία, καταγράφουν επίσης μεγαλύτερη συμμετοχή για τις γυναίκες έναντι των ανδρών στα διάφορα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (οι τιμές του δείκτη είναι < 1).          
  

Αντίθετα, τα χαμηλότερα επίπεδα συμμετοχής για τις γυναίκες σε μεταπτυχιακά προγράμματα βρέθηκαν στην Ελβετία και το Λουξεμβούργο, και πάλι όμως οι τιμές του δείκτη είναι < 1 (οριακά μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών έναντι των ανδρών). Ακολουθούν στη σχετική κατάταξη μια σειρά από χώρες, όπως είναι η Πορτογαλία, η Ολλανδία και η Ιρλανδία, ενώ τη λίστα κλείνουν η Δανία, η Σουηδία και η Ισπανία. Αξίζει να σημειωθεί πως για όλες αυτές τις χώρες οι τιμές του δείκτη είναι < 1, υποδηλώνοντας μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών έναντι των ανδρών.         

Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών 

Σε ότι αφορά την συμμετοχή των γυναικών στα διάφορα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, η Σουηδία, η Ισλανδία και η Νορβηγία καταγράφουν τα υψηλότερα επίπεδα συμμετοχής των γυναικών έναντι των ανδρών (οι τιμές του δείκτη είναι < 1). Υψηλά επίπεδα συμμετοχής των γυναικών σε προπτυχιακά βρέθηκαν και στη Σλοβενία, την Σλοβακία, την Εσθονία και την Πολωνία, ενώ οι γυναίκες υπερτερούν των ανδρών και στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Λετονίας (οι τιμές του δείκτη εξακολουθούν να είναι < 1).         

Αντίθετα, τα χαμηλότερα επίπεδα συμμετοχής των γυναικών στα διάφορα προπτυχιακά πογράμματα βρέθηκαν στη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ελβετία, χώρες στις οποίες οι άνδρες υπερτερούν των γυναικών στη συμμετοχή στα προπτυχιακά (οι τιμές του δείκτη είναι > 1). Ακολουθούν τη σχετική κατάταξη η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ισπανία, χώρες στις οποίες οι γυναίκες υπερτερούν των ανδρών, αν και οριακά, στη συμμετοχή σε προπτυχιακά προγράμματα σπουδών (οι τιμές του δείκτη είναι <1).

Συγκριτική Ανάλυση 

Σε μια συγκριτική ανάλυση, οι γυναίκες καταγράφουν τα υψηλότερα επίπεδα συμμετοχής έναντι των ανδρών στα διάφορα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (οι τιμές του δείκτη είναι <1). Ακολουθεί η συμμετοχή των γυναικών στα διάφορα προπτυχιακά προγράμματα, με τις γυναίκες να εξακολουθούν να υπερτερούν των ανδρών σε ότι αφορά τη συμμετοχή. Τέλος, τα χαμηλότερα επίπεδα συμμετοχής των γυναικών παρατηρούνται στα διάφορα διδακτορικά προγράμματα σπουδών, αν και οι τιμές του δείκτη βρίσκονται πολύ κοντά στην μονάδα (σχεδόν ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών).