TRYFONAS LEMONTZOGLOU: "Ανθρώπινο κεφάλαιο, οικονομική ανάπτυξη και φτώχεια: Εμπειρικές ενδείξεις για ένα πλήθος ευρωπαϊκών χωρών" (του Δρ. Τρύφωνα Λεμοντζόγλου)

"Ανθρώπινο Κεφάλαιο, Οικονομική Ανάπτυξη και Φτώχεια: Εμπειρικές ενδείξεις για ένα πλήθος ευρωπαϊκών χωρών", του Δρ. Τρύφωνα Λεμοντζόγλου (ΣΕΜΦΕ-ΕΜΠ)

Τα παρακάτω διαγράμματα προσφέρουν κάποιες πρώτες εμπειρικές ενδείξεις για την ύπαρξη μιας ισχυρής θετικής σχέσης μεταξύ ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου και οικονομικής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, οι (1) κρατικές δαπάνες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (2) οι κρατικές δαπάνες για το σύνολο της εκπαίδευσης και (3) οι εγγεγραμμένοι φοιτητές/τριες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση βρέθηκαν να σχετίζονται θετικά με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ότι αφορά την περίπτωση της Ευρώπης κατά την περίοδο 1981-2016.

GDP per capita & Expenditure in Tertiary Education (correlation)

GDP per capita & Expenditure in Tertiary Education (correlation) - by country

Έντονα θετικές σχέσεις ανάμεσα στις κρατικές δαπάνες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εμφανίζονται σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα και η Ισπανία. Ξεκάθαρα θετικές σχέσεις μεταξύ των δύο μεταβλητών που εξετάζονται παρουσιάζονται και στην περίπτωση της Εσθονίας, της Σλοβακίας και της Ελβετίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η μόνη χώρα που κατέγραψε αρνητική σχέση μεταξύ δαπανών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

GDP per capita & Government Expenditure on Education (correlation)

GDP per capita & Government Expenditure on Education (correlation) - by country

Σε ότι αφορά τη σχέση μεταξύ του συνόλου των δαπανών στην εκπαίδευση και του κατά κεφαλήν ΑΕΠ μια σειρά από χώρες όπως είναι η Δανία, η Γερμανία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφουν τις πιο έντονα θετικά σχέσεις στην Ευρώπη για την περίοδο 1981-2016. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Τσεχία, η Ισλανδία, η Ιρλανδία και η Σλοβακία κατέγραψαν επίσης θετικές σχέσεις. Αντίθετα, έντονα αρνητικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο μεταβλητές που εξετάζονται βρέθηκαν στην περίπτωση της Εσθονίας, της Λιθουανίας και της Σλοβενίας.

GDP per capita & Students Enrolled in Tertiary Education (correlation)

GDP per capita & Students Enrolled in Tertiary Education (correlation) - by country

Στην περίπτωση των σχέσεων που παρουσιάζονται ανάμεσα στους εγγεγραμμένους φοιτητές/τριες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ η Αυστρία, το Βέλγιο, η Τσεχία, η Δανία, η Ισλανδία, η Ολλανδία, η Νορβηγία και η Σλοβενία καταγράφουν τις πιο έντονα θετικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο μεταβλητές. Ξεκάθαρα θετικές σχέσεις καταγράφουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Εσθονία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Επιπλέον, καμία από τις χώρες που εξετάζονται δε φαίνεται να καταγράφει αρνητική σχέση μεταξύ εγγεγραμμένων φοιτητών/τριών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά τη μελετώμενη περίοδο.

Αν και τα προηγούμενα ευρήματα προσφέρουν κάποιες ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη μιας έντονα θετικής σχέσης μεταξύ ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου και οικονομικής ανάπτυξης, τα παρακάτω διαγράμματα δε φαίνεται να δείχνουν κάποια αντίστοιχη θετική συσχέτιση μεταξύ εκπαίδευσης και άμβλυνσης των ανισοτήτων.

Gini Index & Expenditure in Tertiary Education (correlation)

Gini Index & Government Expenditure on Education (correlation)

Gini Index & Students Enrolled in Tertiary Education (correlation)

Ωστόσο, φαίνεται πως η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου σχετίζεται αρνητικά με τη φτώχεια. Το αρνητικό πρόσημο της παραπάνω σχέσης προκύπτει τόσο για τη σχέση ανάμεσα στις δαπάνες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη φτώχεια όσο και για τη σχέση μεταξύ του συνόλου των δαπανών στην εκπαίδευση και της φτώχειας. Το αρνητικό πρόσημο δε φαίνεται να αφορά τη σχέση μεταξύ των εγγεγραμμένων φοιτητών/τριών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη φτώχεια.