Θρησκεία & Επαγγέλματα: Στοιχεία από την ελληνική απογραφή του 1907 (του Δρ. Τρύφωνα Λεμοντζόγλου)

Οι θρησκείες στην ελλάδα: επίπεδο νομών & επαρχιών 

Οι νομοί με τα υψηλότερα ποσοστά μη ορθ. χριστιανών 

Μη ορθ. χριστιανοί, επίπεδο νομών (κέντρο βάρους)

Πάνω από το Μ.Ο (1.10%): Κυκλάδες, Κέρκυρα, Λάρισα, Αττική, Μαγνησία, Αχαΐα   

Σχόλιο: Κατά το έτος 1907, συναντάμε κατά μέσο όρο περίπου το 1,10% του πληθυσμού της Ελλάδας (σε επίπεδο νομών) να είναι μη ορθόδοξοι χριστιανοί. Τα υψηλότερα ποσοστά εντοπίστηκαν στις Κυκλάδες (7,72% - από τους οποίους το 7,6% ήταν καθολικοί) και την Κέρκυρα (7,09% - από τους οποίους το 4,2% ήταν καθολικοί & το 2,20% ήταν ισραηλίτες). Ακολουθούσαν η Λάρισα (2,92% - από τους οποίους το 1,47% ήταν μουσουλμάνοι και το 1,15% ισραηλίτες), η Αττική (1,98% - από τους οποίους το 1,5% ήταν καθολικοί), η Μαγνήσια (1,87% - από τους οποίους το 0,90% ήταν ισραηλίτες και το 0,72% μουσουλμάνοι) και η Αχαΐα (1,68% - από τους οποίους το 1,6% ήταν καθολικοί). Σημαντικά ποσοστά εντοπίστηκαν και στην Άρτα (1,03% - από τους οποίους το 0,99% ήταν μουσουλμάνοι), τα Τρίκαλα (0,95% - από τους οποίους το 0,62% ήταν ισραηλίτες και το 0,32% μουσουλμάνοι) και τη Ζάκυνθο (0,84% - από τους οποίους το 0,40% ήταν καθολικοί και το 0,34% ισραηλίτες). Οι υπόλοιποι νομοί συγκέντρωναν ποσοστά κάτω του 0,5% του πληθυσμού. Το κέντρο βάρους εντοπίστηκε στην Στερεά Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα κοντά στη Φθιώτιδα.

Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των αλλοδαπών βρέθηκε πως ήταν κατά μέσο όρο κοντά στο 1,42%, δηλαδή οριακά αυξημένο συγκριτικά με το αντίστοιχο των μη ορθ. χριστιανών. Τα υψηλότερα ποσοστά αλλοδαπού πληθυσμού εντοπίστηκαν στην Αττική (5,26% - από τους οποίους το 2,71% ήταν οθωμανοί, το 0,74% είχαν ιθαγένεια δυτικής χώρας και το 0,59% ιταλική ιθαγένεια), η Κέρκυρα (5,15% - από τους οποίους το 2,45% είχαν ιθαγένεια δυτικής χώρας, το 1,46% ιταλική ιθαγένεια και το 1,15% οθωμανική ιθαγένεια), η Λάρισα (4,51% - από τους οποίους το 3,49% είχαν οθωμανική ιθαγένεια), τα Τρίκαλα (3,33% - από τους οποίους το 3,03% είχαν οθωμανική ιθαγένεια), η Μαγνήσια (2,98% - από τους οποίους το 1,84% είχαν οθωμανική ιθαγένεια), η Αχαΐα (2,09% - από τους οποίους το 1,17% είχαν ιταλική ιθαγένεια και το 0,59% οθωμανική), οι Κυκλάδες (1,66% - από τους οποίους το 0,77% είχαν οθωμανική ιθαγένεια, το 0,38% ιθαγένεια δυτικής χώρας και το 0,22% ιταλική ιθαγένεια), η Αιτωλία-Ακαρνανία (1,65% - από τους οποίους το 1,61% είχαν οθωμανική ιθαγένεια) και η Κοριθνία (1,61% - από τους οποίους το 0,67% είχαν βουλγαρική ιθαγένεια και το 0,33% οθωμανική). Σημαντικά ποσοστά καταγράφηκαν και στην Άρτα (1,39% - από τους οποίους το 1,35% είχαν οθωμανική ιθαγένεια), την Εύβοια (1,13% - από τους οποίους το 0,77% είχαν οθωμανική ιθαγένεια) και τη Φθιώτιδα (1,04% - από τους οποίους το 0,80% είχαν οθωμανική ιθαγένεια). Όλοι οι άλλοι νομοί συγκέντρωναν ποσοστά κάτω του 1%. Όπως και πριν, το κέντρο βάρους εντοπίστηκε στη Στερεά Ελλάδα (κοντά στη Φθιώτιδα).      

Οι νομοί με τα υψηλότερα ποσοστά αλλοδαπών 

Πάνω από το Μ.Ο (1.42%): Αττική, Κέρκυρα, Λάρισα, Τρίκαλα, Μαγνήσια, Αχαΐα, Κυκλάδες, Αιτωλία-Ακαρνανία, Κόρινθος   

(βασικά περιγραφικά στατιστικά και κατανομές)

Οι θρησκείες στην Ελλάδα (%), 1907
επίπεδο νομών (n=26), περιγραφικά στατιστικά 

Ανάμεσα στις μη κυρίαρχες θρησκείες, οι καθολικοί αποτελούσαν το 0,65% του πληθυσμού στο επίπεδο των νομών, ενώ ακολουθούσαν οι ισραηλίτες κοντά στο 0,25%. Πιο χαμηλά, βρίσκονταν οι μουσουλμάνοι κοντά στο 0,13%, ενώ σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα συναντώνταν οι προτεστάνες κοντά στο 0,04%.    

καθολικοί (μωβ), προτεστάντες (μαύρο), μουσουλμάνοι (κόκκινο),
ισραηλίτες (μπλε): επίπεδο νομών

- Καθολικοί: Κυκλάδες (περίπου 10.000 ή 8%), Αττική (περίπου 5.000 ή 1,5%), Κέρκυρα (περίπου 4.000 ή 4%), Αχαΐα (περίπου 2.000 ή 1,5%) 

- Προτεστάντες: Αττική (περίπου 1.000 ή 0,3%), Κέρκυρα (περίπου 500 ή 0,6%), Αχαΐα (περίπου 100 ή 0,07%), Κυκλάδες (περίπου 50 ή 0,05%), Ζάκυνθος (περίπου 40 ή 0,09%) 

συνύπαρξη μουσουλμάνων - ισραηλιτών: +0,45 

συνύπαρξη καθολικών - προτεσταντών: +0,51 

καθολικοί (μωβ), προτεστάντες (μαύρο), μουσουλμάνοι (κόκκινο),
ισραηλίτες (μπλε): επαρχιακό επίπεδο

παρουσία (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών  

Επίπεδο νομών (1907):  Σε ότι αφορά την γεωγραφική διασπορά των καθολικών, στις Κυκλάδες παρατηρούνταν η υψηλότερη παρουσία σε ποσοστό 7,6%, ενώ στη δεύτερη θέση ακολουθούσε η Κέρκυρα με ποσοστό παρουσίας το 4,2%. Στην ηπειρωτική χώρα, κάποια σημαντικά ποσοστά παρουσίας καθολικών εντοπίστηκαν στην Αχαΐα (1,6%) και την Αττική (1,5%). Οι περιοχές αυτές σχηματίζουν μια διαγώνιο που εκτείνεται από την Κέρκυρα στα βορειοδυτικά έως τις Κυκλάδες στα νοτιοανατολικά, με ενδιάμεσο σταθμό την Αττική. Το κέντρο βάρους της παρουσίας των καθολικών εντοπίζεται κοντά στην Αττική. Για τους ισραηλίτες, ο σημαντικότερος πόλος συγκέντρωσης στην Ελλάδα εντοπίστηκε στην Κέρκυρα (2,20%) και τη Λάρισα (1,15%), ενώ σημαντική υπήρξε η παρουσία τους και τόσο στην Άρτα (0,99%) όσο και τη Μαγνήσια (0,90%). Σε αντίθεση με τους καθολικούς, το κέντρο βάρους της παρουσίας των ισραηλιτών εντοπίζεται αρκετά βορειότερα, και πιο συγκεκριμένα στα βορειοδυτικά της χώρας, ανάμεσα στην Άρτα και τα Τρίκαλα. Για τους μουσουλμάνους, η υψηλότερη παρουσία εντοπίστηκε στη Λάρισα (1,47%), ενώ ακολουθούσαν η Μαγνήσια (0,72%), η Καρδίτσα (0,40%) και τα Τρίκαλα (0,32%). Το κέντρο βάρους της παρουσίας των μουσουλμάνων εντοπίστηκε στα βορειοανατολικά της χώρας, και πιο συγκεκριμένα κοντά στη Λάρισα. Τέλος, στην περίπτωση των προτεσταντών, η σημαντικότερη παρουσία καταγράφηκε στην Κέρκυρα (0,6%) και την Αττική (0,3%), ενώ το κέντρο βάρους της παρουσίας τους εντοπίστηκε στα βορειοδυτικά, και πιο συγκεκριμένα κοντά στη Λευκάδα.            

παρουσία (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

Σχόλιο: Αν θα μπορούσαμε να περιηγηθούμε στους νομούς της Ελλάδας κατά τις αρχές του 20ού αιώνα θα συναντούσαμε κατά μέσο όρο τους χριστιανούς ορθόδοξους στο συντριπτικό ποσοστό του 98,89% επί του συνολικού πληθυσμού. Τα επιμέρους ποσοστά για τους καθολικούς, τους ισραηλίτες, τους μουσουλμάνους και τους προτεστάντες δε θα ξεπερνούσαν κατά μέσο όρο το 1% του συνολικού πληθυσμού των νομών. Πιο συγκεκριμένα, θα συναντούσαμε κατά μέσο όρο περίπου 7 καθολικούς, 3 ισραηλίτες και 1 μουσουλμάνο ανά 1.000 κατοίκους, ενώ σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα θα βρίσκονταν οι προτεστάντες-διαμαρτυρόμενοι (περίπου 1 προτεστάντης ανά 2.000 κατοίκους). Στο επαρχιακό επίπεδο, θα συναντούσαμε περίπου 9 καθολικούς, 1 ισραηλίτη και 1 μουσουλμάνο ανά 1.000 κατοίκους, ενώ οι προτεστάντες θα βρίσκονταν σταθερά στα χαμηλότερα επίπεδα (περίπου 1 προτεστάντης ανά 3.000 κατοίκους).         

η εικόνα στο επαρχιακό επίπεδο

επαρχιακό επίπεδο, 1920

Σχόλιο: μόνο οι μουσουλμάνοι παρουσιάζουν αύξηση από το 1907 στο 1920 ... 

επίπεδο νομών, 1907

επίπεδο νομών 

επαρχιακό επίπεδο

κατανομή καθολικών (%): υψηλή συγκέντρωση των τιμών σε επίπεδα κάτω του 1%
(εξαίρεση κάποιες περιοχές με επίπεδα κοντά στο 4%-5% και το 7%-8% αντίστοιχα)

επαρχιακό επίπεδο: εντοπίζονται κάποιες επαρχίες με ποσοστά καθολικών κοντά 20% και 30%

κατανομή μουσουλμάνων (%): υψηλή συγκέντρωση των τιμών σε επίπεδα κάτω του 0,25% (εξαίρεση κάποιες περιοχές με ποσοστά κοντά στο 1,25%-1,50%)

επαρχιακό επίπεδο: εντοπίζονται κάποιες επαρχίες με επίπεδα μουσουλμάνων κοντά στο 1% με 2%

κατανομή ισραηλιτών (%): υψηλή συγκέντρωση των τιμών σε επίπεδα κάτω του 0,25% (εξαίρεση κάποιες περιοχές με επίπεδα κοντά στο 0,25%-1,25% και το 2%-2,25% αντίστοιχα)

επαρχιακό επίπεδο: εντοπίζονται κάποιες περιοχές με ποσοστά ισραηλιτών κοντά στο 1% με 2%

κατανομή διαμαρτυρόμενων (%): υψηλή συγκέντρωση των τιμών σε επίπεδα κάτω του 0,1% (εξαίρεση κάποιες περιοχές με τιμές κοντά 0,3% και το 0,6%)

επαρχιακό επίπεδο: εντοπίζονται κάποιες περιοχές με ποσοστά διαμαρτυρόμενων κοντά στο 0,2%-0,3% και 0,6% 

κατανομή ορθόδοξων (%): συγκέντρωση των τιμών σε επίπεδα άνω του 98% (εξαίρεση κάποιες περιοχές με ποσοστά κοντά στο 92%-93%) 

επαρχιακό επίπεδο: εντοπίζονται κάποιες περιοχές με ποσοστά ορθοδόξων κοντά στο 80% και 70%

Οι θρησκείες στην ελλάδα: επίπεδο νομών & επαρχιών 

(γεωγραφική κατανομή)

περιοχές με τα υψηλότερα επίπεδα μη ορθόδοξου πληθυσμού, επίπεδο νομών

Ωστόσο, τα παραπάνω μεγέθη γνώριζαν κάποιες σημαντικές διακυμάνσεις από περιοχή σε περιοχή. Έτσι, στο επίπεδο των νομών, θα συναντούσαμε ένα ποσοστό καθολικών κοντά στο 7,7% επί του συνολικού πληθυσμού στα νησιά των Κυκλάδων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Κέρκυρα θα άγγιζε το 4,2%. Σημαντικά ποσοστά καθολικών (δηλ. άνω του 1% επί του συνολικού πληθυσμού) θα συναντούσαμε και στην Αχαΐα και την Αττική (1,6% και 1,5%, αντίστοιχα). Η παρουσία των καθολικών σε κάποιες περιοχές της χώρας θα ήταν ακόμη εντονότερη αν θα μεταφερόμασταν στο επαρχιακό επίπεδο ανάλυσης. Εκεί θα συναντούσαμε την Τήνο με περίπου 1 καθολικό ανά 3 κατοίκους (30,8%), και τη Σύρο με περίπου 1 καθολικό ανά 6 κατοίκους (17,8%). Υψηλή παρουσία καθολικών κατέγραφαν και η Κέρκυρα (4,4%), η Πάτρα (2,8%), η Σαντορίνη (1,8%), και η Αττική (1,7%). Σε δύο δήμους της Τήνου και σε έναν δήμο της Σύρου (βλ. δήμος Σύρου) τα ποσοστά των καθολικών ξεπερνούν το 50% επί του συνολικού πληθυσμού. Σημαντικά ποσοστά καθολικών καταγράφονται και στους δήμους της Κέρκυρας (13,65%), της Θήρας (8,40%), της Λαυρεωτικής (6,78%) και της Πάτρας (4,50%).          

τα ποσοστά των καθολικών στην Τήνο (επίπεδο δήμων) 

τα ποσοστά των καθολικών στη Σύρο (επίπεδο δήμων)

τα ποσοστά των καθολικών στην Κέρκυρα (επίπεδο δήμων)

οι καθολικοί στον δήμο της Πάτρας

οι καθολικοί στο δήμο της Θήρας 

οι καθολικοί στους δήμους της Αττικής 

Καθολικοί (%), 1907

επίπεδο νομών: περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά καθολικών

παρουσία καθολικών (αριθμός ανά 10.000 κατοίκους, επίπεδο νομών)

παρουσία καθολικών (αριθμός ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

καθολικοί & επαγγέλματα: θετική & στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στα ποσοστά των καθολικών και τη συμμετοχή στην αυτοαπασχόληση (ρ=+0,38***)

καθολικοί & επαγγέλματα
(κοντρολάρισμα για τον εργατικό πληθυσμό)

καθολικοί & τράπεζες-μεσίτες-εταιρίες (επίπεδο νομών)

καθολικοί & επαγγέλματα, επαρχιακό επίπεδο

Τι συμβαίνει το 1920; 

Σε ότι αφορά την παρουσία των ισραηλιτών κατά τόπους, τα υψηλότερα επίπεδα ως ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού των νομών συναντώνταν στην Κέρκυρα (2,20%) και τη Λάρισα (1,2%), ενώ σημαντική υπήρξε η παρουσία τους και σε άλλες περιοχές, όπως ήταν η Άρτα (1%), η Μαγνησία (0,9%) και τα Τρίκαλα (0,6%). Στο επαρχιακό επίπεδο, τα υψηλότερα επίπεδα ισραηλιτών συναντώνταν στη Λάρισα (2,4%) και την Κέρκυρα (2,3%), ενώ σημαντική ήταν και η παρουσία τους στο Βόλο (1,2%), την Άρτα (1%), τα Τρίκαλα (0,9%) και τη Χαλκίδα (0,6%). Στο δήμο της Κέρκυρας οι ισραηλίτες αποτελούσαν το 7,49% του συνολικού πληθυσμού, στο δήμο της Λάρισας το 5,38%, στο δήμο Αρταίων το 4,50%, στο δήμο Παγασών του Βόλου το 3,76%, στο δήμο Τρικκαίων το 2,14%, και στο δήμο Χαλκίδεων το 1,62%.         

Ισραηλίτες (%), 1907

επίπεδο νομών: περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά ισραηλιτών

παρουσία ισραηλιτών (αριθμός ανά 10.000 άτομα, επίπεδο νομών)

παρουσία ισραηλιτών (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

ισραηλίτες & επαγγέλματα
(κοντρολαρισμένο για τον εργατικό πληθυσμό)

ισραηλίτες & επαγγέλματα, επαρχιακό επίπεδο

Τι συμβαίνει το 1920; 

Στην περίπτωση των μουσουλμάνων, τα υψηλότερα επίπεδα συναντώνταν στη Λάρισα (1,5%), τη Μαγνήσια (0,7%), την Καρδίτσα (0,4%) και τα Τρίκαλα (0,3%). Στο επαρχιακό επίπεδο ανάλυσης, οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν το 2,1% του συνολικού πληθυσμού της Λάρισας (δήμος Λαρίσης: 3,38%, δήμος Αμπελακίων: 3,41%), το 1,2% του συνολικού πληθυσμού στον Τύρναβο και το 1,1% του συνολικού πληθυσμού στα Φάρσαλα, ενώ σημαντική υπήρξε η παρουσία τους και στο Βόλο (0,8%), το Δομοκό (0,7%), τον Αλμυρό (0,7%), την Αγία (0,5%), τα Τρίκαλα (0,4%) και την Καρδίτσα (0,4%).    

Μουσουλμάνοι (%), 1907

επίπεδο νομών: περιοχές με τα υψηλότερα επίπεδα μουσουλμάνων 

παρουσία μουσουλμάνων (αριθμός ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

παρουσία μουσουλμάνων (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

μουσουλμάνοι & επαγγέλματα
(κοντρολαρισμένο για τον εργατικό πληθυσμό)

μουσουλμάνοι & επαγγέλματα, επαρχιακό επίπεδο

Τι συμβαίνει το 1920; 

Στα χαμηλότερα επίπεδα συναντούνταν οι προτεστάντες-διαμαρτυρόμενοι, με την υψηλότερη παρουσία τους να καταγράφεται στην Κέρκυρα (0,6%), την Αττική (0,3%), τη Ζάκυνθο (0,09%), την Αχαΐα (0,07%) και τις Κυκλάδες (0,05%). Στο επαρχιακό επίπεδο, οι προτεστάντες αποτελούσαν το 0,60% του συνολικού πληθυσμού της Κέρκυρας (δήμος Κέρκυρας: 1,90%), το 0,29% του συνολικού πληθυσμού την Αττικής (δήμος Αθηναίων: 0,39%, δήμος Μαραθώνα: 0,34%, δήμος Λαυρεωτικής: 0,23%, δήμος Πειραιά: 0,18%), το 0,24% του συνολικού πληθυσμού στα Μέγαρα (δήμος Σαλαμίνας: 0,80%), το 0,15% του συνολικού πληθυσμού της Σύρου (δήμος Ερμούπολης: 0,26%), το 0,14% του συνολικού πληθυσμού της Κέας (δήμος Σερίφου: 0,37%) και το 0,13% του συνολικού πληθυσμού της Πάτρας (δήμος Πάτρας: 0,21%).    

Διαμαρτυρόμενοι (%), 1907

επίπεδο νομών: περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά διαμαρτυρόμενων

παρουσία προτεσταντών (αριθμός ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

παρουσία προτεσταντών (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

περιοχές με σημαντική παρουσία (απόλυτοι αριθμοί)

παρουσία ανά 100 κατοίκους 

διαμαρτυρόμενοι & επαγγέλματα: θετική & στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στα ποσοστά των προτεσταντών και τη συμμετοχή στο εμπόριο (ρ=+0,62***)

διαμαρτυρόμενοι & επαγγέλματα
(κοντρολάρισμα για τον εργατικό πληθυσμό)

θετικές & στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις ανάμεσα στα ποσοστά των προτεσταντών και τη συμμετοχή σε εμπορικά επαγγέλματα βλ. τραπεζοϋπάλληλοι, μεσίτες

κοντρολαρισμένο για τον εργατικό πληθυσμό 

Η έντονα θετική συσχέτιση
ανάμεσα στο εμπόριο και τους διαμαρτυρόμενους

διαμαρτυρόμενοι & εμπόριο, % (λογαριθμικές τιμές), επίπεδο νομών

κοντρολαρισμένο για τον εργατικό πληθυσμό 

διαμαρτυρόμενοι & μοντέρνα επαγγέλματα, συντελεστές συσχέτισης
(επαρχιακό επίπεδο), 1907

Τι συμβαίνει το 1920; 

μεσίτες & διαμαρτυρόμενοι, λογαριθμικές τιμές, 1907
(επαρχιακό επίπεδο)

σύνολο εμπορίου & διαμαρτυρόμενοι, λογαριθμικές τιμές
(επαρχιακό επίπεδο)

τραπεζοϋπάλληλοι & διαμαρτυρόμενοι, λογαριθμικές τιμές
(επαρχιακό επίπεδο)

επαρχιακό επίπεδο, 1920

διαμαρτυρόμενοι & μοντέρνα επαγγέλματα,
περιοχές με τουλάχιστον 1 διαμαρτυρόμενο

διαμαρτυρόμενοι, μεσίτες & τραπεζοϋπάλληλοι,
περιοχές με τουλάχιστον 1 διαμαρτυρόμενο

ορθόδοξοι & επαγγέλματα: επαρχιακό επίπεδο

θρησκείες & επαγγέλματα: επίπεδο νομών 

θρησκείες & επαγγέλματα: επαρχιακό επίπεδο

Θρησκείες, Ιθαγένεια & Εγγραμματισμός 

Σημαντική παρουσία αλβανικής γλώσσας (επίπεδο νομών): Βοιωτία (26,2%), Αττική (5,4%), Εύβοια (4,6%), Αργολίδα (4,3%), Κορίνθια (4,1%), Τριφυλία (1,9%)

Σημαντική παρουσία αλβανικής γλώσσας (επαρχιακό επίπεδο): Θήβα (40,6%), Μέγαρα (40%), Τροιζηνία (11,5%), Κάρυστος (10,9%), Λιβαδειά (9,1%), Ναύπλιο (7,3%),  Σπέτσες-Ερμιόνη (4,2%), Κόρινθος (4,1%), Τριφυλία (3,3%), Αττική (2,2%), Αίγινα (1,8%), Λοκρίδα (1,3%), Άνδρος (1,1%)  

Κουτσοβλάχικη (επίπεδο νομών): Τρίκαλα (2,96%), Αιτωλία-Ακαρνανία (2,28%), Άρτα (2,15%), Λάρισα (2,11%), Μαγνησία (1,26%)

Κουτσοβλάχικη (επαρχιακό επίπεδο): Καλαμπάκα (8,09%), Βόνιτσα-Ξηρόμερο (7,52%), Βάλτος (4,33%), Τύρναβος (4,11%), Αλμυρός (3,60%), Άρτα (2,15%), Λάρισα (1,77%), Αγιά (1,25%), Βόλος (1,01%)  

Ιθαγένεια Οθωμανική (επίπεδο νομών): Λάρισα (3,49%), Τρίκαλα (3,03%), Αττική (2,71%), Μαγνήσια (1,84%), Αιωτλία-Ακαρνανία (1,61%), Άρτα (1,35%), Κέρκυρα (1,15%) 

Ιθαγένεια Οθωμανική (επαρχιακό επίπεδο): Τύρναβος (5,20%), Τρίκαλα (3,74%), Λάρισα (3,55%), Σύρος (2,59%), Αλμυρός (2,47%), Φάρσαλα (2,45%), Βόλος (1,91%), Αγία (1,63%), Καλαμπάκα (1,56%), Άρτα (1,35%), Βόνιτσα-Ξηροχώρι (1,28%), Κέρκυρα (1,20%), Χαλκίδα (1,03%)  

     

αλβανική γλώσσα, επαρχιακό επίπεδο (μέγιστες τιμές)

αλβανική (κόκκινο) & κουτσοβλάχικη (μωβ)

αλβανική, κουτσοβλάχικη, τουρκική, ιταλική

οθωμανική ιθαγένεια (μέγιστες τιμές, επαρχιακό επίπεδο)

μη έλληνες στην ιθαγένεια, επαρχιακό επίπεδο

αλβανική γλώσσα

παρουσία αλβανικής γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

Σε ότι αφορά την παρουσία της αλβανικής γλώσσας (Μ.Ο: 1,83%), τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Βοιωτία (26,23%), ενώ σημαντική παρουσία υπήρξε και στην Αττική (5,39%), την Εύβοια (4,60%), την Αργολίδα (4,33%), την Κορίνθια (4,06%) και την Τριφυλία (1,87%). Το κέντρο βάρους εντοπίστηκε κοντά στη Βοιωτία.     

παρουσία αλβανικής γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

παρουσία τουρκικής γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

παρουσία τουρκικής γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

παρουσία ιταλικής γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

παρουσία ιταλικής γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

παρουσία κουτσοβλάχικης γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

παρουσία κουτσοβλάχικης γλώσσας (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

%, 1920

αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά & ρώσικα (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά & ρώσικα (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

ιθαγένεια αγγλική, αυστρο-ουγγρική, γαλλική, γερμανική 
(ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

ιθαγένεια αγγλική, αυστρο-ουγγρική, γαλλική & γερμανική (επαρχιακό επίπεδο)

ιθαγένεια ιταλική (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών 

ιθαγένεια ιταλική (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο 

ιθαγένεια οθωμανική (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών

ιθαγένεια οθωμανική (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

Σε ότι αφορά τη συγκέντρωση κατοίκων με οθωμανική ιθαγένεια (Μ.Ο: 0,81%), οι περιοχές με την εντονότερη παρουσία ήταν η Λάρισα (3,49%), τα Τρίκαλα (3,03%) και η Αττική (2,71%), ενώ σημαντική παρουσία εντοπίστηκε και στη Μαγνήσια (1,84%), την Αιτωλία-Ακαρνανία (1,61%), την Άρτα (1,35%) και την Κέρκυρα (1,15%). Όπως και στην περίπτωση των μουσουλμάνων έτσι και για τους έχοντες την οθωμανική ιθαγένεια, το κέντρο βάρους εντοπίστηκε στα βορειοανατολικά της χώρας, και πιο συγκεκριμένα κοντά στην Καρδίτσα. Για τους έχοντες ιθαγένεια δυτικής χώρας (βλ. αγγλική, αυστροουγγρική, γαλλική και γερμανική: Μ.Ο: 0,18%), η υψηλότερη παρουσία εντοπίστηκε στην Κέρκυρα (2,45%), ενώ σημαντικά ποσοστά καταγράφηκαν και στην Αττική (0,74%), τις Κυκλάδες (0,38%) και την Κεφαλονιά (0,32%). Το κέντρο βάρους εντοπίστηκε στα βορειοδυτικά (κοντά στην Κέρκυρα). Για την ιταλική ιθαγένεια (Μ.Ο: 0,17%), η υψηλότερη παρουσία εντοπίστηκε στην Κέρκυρα (1,46%) και την Αχαΐα (1,17%), ενώ σημαντική υπήρξε και η παρουσία στην Αττική (0,59%). Το κέντρο βάρους τοποθετείται κοντά στην Πάτρα.           

ιθαγένεια ρώσικη & βουλγάρικη (ανά 10.000 κατοίκους), επίπεδο νομών 

ιθαγένεια βουλγάρικη & ρωσική (ανά 10.000 κατοίκους), επαρχιακό επίπεδο

ιθαγένεια, επίπεδο νομών 

ιθαγένεια, επίπεδο νομών (Μ.Ο)

ιθαγένεια, επαρχιακό επίπεδο

ιθαγένεια, επαρχιακό επίπεδο 

το έμφυλο χάσμα στον εγγραμματισμό, επίπεδο νομών 

το χάσμα στον εγγραμματισμό: εγγράμματοι & αγράμματοι (επαρχιακό επίπεδο)

ιθαγένεια & εγγραμματισμός, επαρχιακό επίπεδο

ιθαγένεια & εγγραμματισμός: επίπεδο νομών 

θρησκεία & εγγραμματισμός, επαρχιακό επίπεδο

θρησκεία & εγγραμματισμός: επίπεδο νομών 

Αγράμματοι ανά γλώσσα, % 

ανισότητες στον εγγραμματισμό ανά γλώσσα
(ποσοστά αγράμματων)

Οι γλώσσες στην Ελλάδα (%), 1907

Από το 1907 στο 1920 τα τουρκικά και τα κουτσοβλάχικα αυξήθηκαν. Αντίθετα, τα αλβανικά μειώθηκαν ... 

Τα επαγγέλματα στην Ελλάδα (%), 1907

Γλώσσα & Επαγγέλματα 

γλώσσα & επαγγέλματα: επαρχιακό επίπεδο

επαρχιακό επίπεδο, 1920

γλώσσα & επαγγέλματα, επίπεδο νομών 

Σχόλιο: κουτσοβλάχικη γλώσσα (θετικές και στατιστικά σημαντικές σχέσεις με την κτηνοτροφία και τις προσωπικές υπηρεσίες βλ. υπηρετικό προσωπικό), ιταλική γλώσσα (θετικές και σημαντικές σχέσεις με το εμπόριο και τους μεσίτες), αγγλικά-γαλλικά-γερμανικά-ρωσικά (θετικές και σημαντικές σχέσεις με το εμπόριο, την αυτοαπασχόληση, τους μεσίτες, τους τραπεζοϋπαλλήλους κλπ)

Επαγγέλματα

αγροτική παραγωγή & κτηνοτροφία

τράπεζες