To "ιδεολογικό πρόσημο" των εκτός γάμου γεννήσεων στην Ελλάδα: Η επίδραση της μεταρρύθμισης του 1983
(του Δρ. Τρύφωνα Λεμοντζόγλου, Πάντειο Πανεπιστήμιο, ΙΜΣ)
 |
«O ΛΑΟΣ ΘΕΛΕΙ, ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΔΑ» (1981) |
Η χρήση των ψευδομεταβλητών (dummy variables) στην ποσοτική ανάλυση μας βοηθάει να προσεγγίσουμε τις τυχόν στατιστικά σημαντικές επιδράσεις ιστορικών γεγονότων, ασκούμενων πολιτικών και άλλων κοινωνικών καταστάσεων πάνω στην πορεία μιας συγκεκριμένης μεταβλητής στο χρόνο (t).
Στην παρούσα ανάλυση θα προσπαθήσουμε να παράσχουμε κάποιες νέες εμπειρικές ενδείξεις που να υποστηρίζουν την υπόθεση πως τόσο η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981 όσο και η ριζική μεταρρύθμιση του ελληνικού οικογενειακού δικαίου το 1983 (από την ίδια κυβέρνηση) άνοιξαν τον δρόμο για την σταδιακή αποδοχή και καλύτερη εμπέδωση μιας "νέας" κουλτούρας γύρω από ζητήματα που αφορούσαν τον γάμο, την οικογένεια και τους ρόλους των δύο φύλων (εντός και εκτός της οικογένειας).
Πιο συγκεκριμένα, στο επίκεντρο του ερευνητικού μας ενδιαφέροντος τοποθετούνται οι γεννήσεις παιδιών εκτός γάμου στην Ελλάδα κατά την μεταπολεμική περίοδο (κύρια εξαρτημένη μεταβλητή). Οι παράγοντες (γεγονότα ή καταστάσεις) των οποίων εξετάζουμε τις πιθανές επιδράσεις (θετικές ή αρνητικές) πάνω στα ποσοστά των παιδιών που γεννήθηκαν εκτός γάμου στην Ελλάδα είναι: (1) το "ιδεολογικό πρόσημο" της κυβέρνησης, (2) οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, (3) το έτος 1983 (βλ. νέο οικογενειακό δίκαιο Ν. 1329/1983) και (4) η περίοδος της στρατιωτικής δικτατορίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, τόσο οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ (ψευδομεταβλητή) όσο και το έτος 1983 (ψευδομεταβλητή) φαίνεται πως λειτούργησαν προωθητικά ("απελευθερωτικά") για τις οικογένειες εκείνες που επέλεξαν να φέρουν στον κόσμο παιδιά εκτός γάμου.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης παρουσιάζονται παρακάτω:
 |
| Η πορεία των εκτός γάμου γεννήσεων στην Ελλάδα |
Προκειμένου να απαντήσουμε με κάποια στατιστική ακρίβεια για την πιθανή σχέση ανάμεσα στις γεννήσεις παιδιών εκτός γάμου, το "ιδεολογικό πρόσημο" της κυβέρνησης και την ριζική μεταρρύθμιση του ελληνικού οικογενειακού δικαίου το 1983, υπολογίσαμε τους συντελεστές συσχέτισης του Spearman και του Kendall. Όπως δείχνουν τα αποτελέσματα του παρακάτω πίνακα, το "ιδεολογικό πρόσημο" της κυβέρνησης φαίνεται πως λειτουργούσε άλλοτε προωθητικά και άλλοτε περιοριστικά για τις γεννήσεις παιδιών εκτός γάμου στην μεταπολεμική Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, οι κυβερνήσεις της Ένωσης Κέντρου και του ΠΑΣΟΚ (οι λεγόμενες "κεντροαριστερές") βρέθηκαν να σχετίζονται θετικά και στατιστικά σημαντικά με τα ποσοστά των παιδιών που γεννήθηκαν εκτός γάμου στην Ελλάδα. Μάλιστα, όταν λαμβάνουμε υπόψη μας αποκλειστικά και μόνο τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, η παραπάνω σχέση γίνεται ακόμη εντονότερη (διατηρώντας το θετικό της πρόσημο και ενισχύοντας την στατιστική της σημαντικότητα). Επιπρόσθετα, το έτος 1983 (κατά το οποίο έλαβε χώρα η ριζική μεταρρύθμιση του ελληνικού οικογενειακού δικαίου, βάζοντας τέλος, μεταξύ άλλων, στις διακρίσεις μεταξύ των "νόμιμων" και "νόθων" παιδιών), βρέθηκε πως σχετιζόταν θετικά και στατιστικά σημαντικά με τα ποσοστά των εκτός γάμου γεννήσεων. Αντίθετα, η περίοδος της στρατιωτικής δικατορίας φαίνεται πως είχε αρνητικές και στατιστικά σημαντικές σχέσεις με τις γεννήσεις παιδιών εκτός γάμου στην Ελλάδα, λειτουργώντας περιοριστικά.
 |
| Συντελεστές Συσχέτισης |
Αν το "προοδευτικό πρόσημο" της κυβέρνησης και το έτος 1983 λειτουργούσαν "προωθητικά" για τις γεννήσεις παιδιών εκτός γάμου, μήπως μπορούμε να εντοπίσουμε μια αντίστοιχη αναλογία και σε ότι αφορά τα επίπεδα της διαζευκτικότητας στην Ελλάδα μεταπολεμικά; Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι τιμές των συντελεστών συσχέτισης ανάμεσα στα επίπεδα της διαζευκτικότητας και το "ιδεολογικό πρόσημο" της κυβέρνησης. Όπως και προηγούμενα, τόσο οι "κεντροαριστερές" κυβερνήσεις όσο και ειδικότερα οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ βρέθηκε πως σχετίζονταν θετικά και στατιστικά σημαντικά με τα επίπεδα της διαζευκτικότητας στην Ελλάδα. "Προωθητικό" ρόλο στην αύξηση των διαζυγίων φαίνεται πως είχε και η μεταρρύθμιση του ελληνικού οικογενειακού δικαίου το 1983 (αρκετά έντονη και στατιστικά σημαντική). Εξαίρεση αποτελεί και πάλι η περίοδος της στρατιωτικής δικτατορίας, λειτουργώντας "περιοριστικά" για τη λύση των γάμων (στήριξη του παραδοσιακού πατριαρχικού μοντέλου οικογένειας).
 |
| Συντελεστές Συσχέτισης |
Πέρα από τον "προωθητικό" ρόλο που φαίνεται πως είχε η μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου το 1983 στην περίπτωση τόσο των επιπέδων της εξώγαμης γεννητικότητας όσο και των αντίστοιχων της διαζευκτικότητας, το έτος 1983 βρέθηκε (αρνητικά) στατιστικά σημαντικό και ως προς την επίδρασή του πάνω στα επίπεδα της γεννητικότητας από έφηβες μητέρες στην Ελλάδα.
 |
| Συντελεστές Συσχέτισης |
Στην ίδια κατεύθυνση με τα προηγούμενα ευρήματα, τόσο το "προοδευτικό πρόσημο" της κυβέρνησης όσο και το έτος της ριζικής μεταρρύθμισης του ελληνικού οικογενειακού δικαίου βρέθηκε πως είχαν στατιστικά σημαντικό ρόλο στην άμβλυνση των έμφυλων ανισοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, οι "κεντροαριστερές" κυβερνήσεις, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και το έτος 1983 βρέθηκε πως σχετίζονταν αρνητικά (και στατιστικά σημαντικά) με τα ποσοστά των γυναικών που θεωρούνταν σύμφωνα με το δικαστήριο "υπαίτιες" για τη λήψη του διαζυγίου. Όπως και σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις, η μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου παρουσιάζει τα υψηλότερα επίπεδα έντασης και στατιστικής σημαντικότητας. Αντίθετα, η περίοδος της στρατιωτικής δικτατορίας βρέθηκε πως επηρέαζε θετικά (και στατιστικά σημαντικά) την συντήρηση του έμφυλου χάσματος.
 |
| Συντελεστές Συσχέτισης |
***
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου